İşe Başlama

Mükellefiyet türüne ve hangi işi yapacağımıza karar verdikten sonra işe başlama bildirimi ile ticari hayata atılmanın ilk adımını gerçekleştirmiş oluruz. Vergi usul kanununun 153. Maddesinde ise başlama bildirimi yapmak mecburiyetinde olan mükellefler sayılmış olup şu sekilde geçer.

. Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,
. Serbest meslek erbabı,
. Kurular vergisi mükellefleri,
. Kollektif ve adi komandit şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları.

Yasal düzenleme gereği olarak ticaret sicili memurları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanunu'nun 30'uncu maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini ilgili vergi dairesine intikal ettirirler. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası hükümleri uygulanmaktadır. İşe başlamalarda ve işi terklerde vergi dairelerince yoklama yaptırılmakta ve yoklama fişi esas alınmak suretiyle mükellefiyet tesis edilerek vergi numarası verilmekte veya terk ettirilmektedir.

Bundan böyle, 213 sayılı Kanunun 153'üncü maddesinde sayılan mükellefler, 22 sıra numaralı SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğ uyarınca, işe başlama bildirimlerini, sözleşme düzenledikleri veya işletmede bağımlı olarak çalışan yetkili meslek mensuplarına imzalatmaları halinde, vergi dairesi tarafından yapılacak yoklama sonucu beklenmeksizin adlarına mükellefiyet tesis edilerek vergi numarası verilebilmektedir. İşe başlama veya bırakmalara ilişkin yoklama işlemleri ise vergi daireleri tarafından, mükellefiyet tesis veya terk tarihinden itibaren en geç 1 ay içinde yaptırılacaktır.

İşe başlama bildirimi;

. Gerçek kişilerde; mükellef veya özel yetkiye haiz vekili,
. Tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayanlardan bunları temsile yetkili kişiler veya bu kişilerin özel yetkiye sahip vekilleri,

tarafından imzalanır.

İşe baslama bildirimin tayin edilen vekil aracılığı ile yapılması durumunda vekaletnamenin bir örneği vergi dairesinde müdürlüğünde kalmaktadır.

İşe başlama veya bırakma bildiriminin serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavir aracılığı ile düzenlenmesi durumunda bildirim bu kişiler tarafından unvanları ve bağlı oldukları mesleki odayı gösteren bir kaşe/mühür basılmak suretiyle imzalanır. Ayrıca serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirler, İşe Başlama/Bırakma Bildirimlerinde ad, soyad, vergi dairesi, vergi numarası bağlı olduğu oda, sözleşmenin tarihi ve sayısına ilişkin bilgilerin yer aldığı bölümü eksiksiz olarak doldurmak zorundadırlar. Yine konu ile ilgili detaylı bilgi için 18, 22 sıra nolu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerine bakılabilir.

İşe başlama bildirimi ve ekinde sunulması gereken evraklar Gerçek kişi mükellefler için sırasıyla şunlardır:

1. Noter onaylı imza sirküleri,
2. Onaylı nüfus cüzdanı sureti,
3. İkametgah ilmuhaberi,

Ayrıca bir paragraf daha açmak gerekirse Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden noter onaylı imza sirküleri istenmez fakat yukarda saydığımız diğer iki madde ve ayrıca;

1. İşyerinin kendisine ait olması durumunda emlak vergisine esas olmak üzere vergi değerini gösterir belediyeden alınacak bir belge,
2. İşyerinin kiralanmış olması durumunda ise kira sözleşmesinin bir örneği,
3. Ticari plakalı nakil vasıtaları sahiplerinin taşıtlarına ilişkin fatura veya noter senedinin tasdikli bir örneğini, ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğü' ne vermeleri gerekmektedir.

Tüzel kişiler ise;

1. Ana sözleşmenin noter onaylı bir örneği ile ticaret sicil müdürlüğüne müracaat edildiğine dair bir belgeyi, ticari şirketlerde şirketi temsile yetkili kişilerin onaylı nüfus cüzdanı sureti, ikametgah ilmuhaberi, noter onaylı imza sirküleri,
2. Kooperatiflerde, varsa üst birliğe kayıtlı olduklarına dair belgeyi vermeleri gerekmektedir.

Farklı vergi dairelerinin yetki alanı içinde şube işyeri açılması veya adres değişikliği halinde de yukarıdaki belgelerin aynı sekil de teslim edilmesi gerekmektedir. Ayrıca tüzel kişilerde bu duruma ilişkin yönetim kurulu kararının noter tasdikli bir sureti ayrıca alınır.

Burada basit bir sekil de işe başlama bildirimi ile ilgili bilinmesi gereken konulara değindik. Ticari hayata atılmak zor olsa da evrak işleri muhasebe hizmeti insan kaynakları özlük vs gibi konularda işinde uzman Serbest Muhasebeci veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerden yardım alınırsa ticari hayatın yükü hafifletilebilir.

Seval ŞENTÜRK