Basit usulde ticari kazancın tespiti, basit usul mükellef, yıllık beyannameye dahil edilen kazançtan yapılacak indirimler, beyannamenin doldurulmasında dikkat edilecek hususlar, beyannamenin verilme zamanı ve verginin ödenmesi konuları ile ilgili tüm bilgileri tam detaylı olmasa da ana hatları ile açıklamaya çalışalım.
Basit usulde ticari kazanç nedir?
Bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır.
1. Basit usulde gelir vergisine tabi olan mükellefler,
2. Gerçek usulde gelir vergisine tabi olan mükellefler,
Kanun ile basit usule tabi bulunan mükelleflere, gerçek usule tabi mükelleflerden farklı bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Basit usulde vergilendirmenin sağladığı kolaylıklar şunlardır: Defter tutulmaz. Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez. Geçici vergi ödenmez, buna ilişkin beyanname verilmez ve bildirimde bulunulmaz.Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz. Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.Ticari kazançlarına yıllık 8.000 TL indirim yapılmaktadır.Engellilik indiriminden faydalanabilirler. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu 47 ve 48. Maddelerde Basit Usule tabi olmanın şartları sayılmıştır. Bunlar Genel ve Özel Şartlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ancak yukarda saydığımız kolaylıklardan yararlanabilmek için Genel ve özel şartlara topluca sahip olmak gerekir. Bu Şartlar:
Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları:
1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak,
2. İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde; 2018 takvim yılı için 7.400-TL, diğer yerlerde; 2018 takvim yılı için 4.900TL’yi aşmamak,
3. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak,
Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları;
1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının; 2018 takvim yılı için100.000 TL veya yıllık satışları tutarının 2018 takvim yılı için 148.000TL’yi aşmaması
2. Hizmet işleri ile uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hâsılatının; 2018 takvim yılı için 49.000 TL’yi aşmaması
3. Hem alım satım hem de hizmet işlerinin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının; 2018 yılı için 100.000 TL’ yi aşmaması gerekmektedir.
Ortaklıklarda Basit Usule Tabi Olmanın Şartlarına, Basit Usulden Gerçek Usule geçişlere değinirsek; Ortaklıkların basit usule tabi olup olmadığının tespitinde, iş hacmi ölçüleri ile yıllık kira bedelleri toplu olarak dikkate alınır. Ortaklıklarda, ortakların birinin gerçek usule tabi olması diğer ortakları da gerçek usule tabi hale getirir. Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen yıllık kira bedeli ve iş hacmi ölçüleri toplu olarak değerlendirilir. Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir. Her durumda değişiklik olabilmesi için ilgili vergi dairesine dilekçe ile izleyen yılın Ocak ayının başından otuz birinci günü akşamına kadar başvuru yapılabilir. Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybeden mükellefler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Diğer taraftan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesi kapsamındaki faaliyetlere başlayan mükellefler, bu faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren gerçek usulde vergilendirilecek olup, ticari kazançlarının basit usulde tespit edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Yapılan denetimlerde basit usul mükelleflerden sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler basit usulden yararlanamazlar. Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ tarihini takip eden aybaşından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
Basit Usulde Belge ve Beyan Yükümlülükleri
Öncelikle defter beyan sistemi ne demektir kısaca açıklayalım: Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Sistemdir. Defter beyan sistemine kayıtlı olan mükellefler kayıtlarını, üçer aylık dönemler itibariyle defter beyan sistemi üzerinden yapmaları gerekir. Üçer aylık dönemlere ilişkin kayıtlar, üç aylık dönemin kapanmasını takip eden ayın son gününe kadar yapılmalıdır. Defter-Beyan Sisteminin uygulanmaya başlanmasından sonra mükellefiyet tesis ettiren ve söz konusu Sistemi kullanmak zorunda olan basit usule tabi mükellefler kendileri veya aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş günün mesai saati sonuna kadar ilgili vergi dairesine başvuru yapacaklardır.
Belge Temini;
1. Basit usule tabi mükelleflerin kullandıkları belgeler ve zarflar sadece Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) tarafından bastırılmaktadır.
2. Bu mükelleflerin kayıtları ister odalar bünyesinde oluşturulan muhasebe bürolarında tutulsun, ister kendileri tarafından tutulsun, kullanılacak belgeler bağlı oldukları oda veya birlikten temin edilecektir.
3. Mükelleflerin bulunduğu yerde bağlı oldukları oda veya birlik yoksa veya bulunduğu yerde bağlı olacağı oda veya birlik kurulmamış ise; en yakın oda veya birliğe veya karma odaya kayıt yaptıracaklardır. Belgelerini de kayıt yaptırdığı bu odadan temin edeceklerdir.
4. Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunup, meslek odalarına üye kayıtları yapılamayan, traktörle nakliyecilik yapanlar, hususi oto ile ticari faaliyette bulunanlar, biçerdöver işletmecileri ile inşaat ustaları gibi mükellefler, kullanacakları belgeleri ikinci sınıf tüccarların tabi oldukları esaslar çerçevesinde anlaşmalı matbaalara bastırmak veya noterlere tasdik ettirmek suretiyle temin edebilecekleri gibi diledikleri takdirde faaliyette bulundukları yerdeki herhangi bir oda veya birlikten de temin edebileceklerdir.
Basit Usule Tabi Mükellefler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Verilme Zamanı ve Yeri;
Geliri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşan mükellefler, İlgili yılın 1-25 Şubat arası yıllık beyannamelerini kayıtlı bulundukları vergi dairesine verirler. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde ilgili yıla ait kazançlarına ilişkin yıllık beyanname İlgili yılın 1-25 Mart arasında verilir. Beyanname, kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir. Beyanname elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir. Beyanname kayıtlı posta (taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) kurye vb.) ile gönderildiğinde, zarfın üzerine PTT tarafından tatbik edilen kabul tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir. Beyanname kayıtsız (adi) posta ile gönderilmiş veya özel dağıtım şirketleri tarafından getirilmiş ise vergi dairesi evrak kayıt tarihi beyannamenin veriliş tarihi olarak kabul edilecektir. Mükellefler beyannamelerini, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış olan, basit usul mükelleflerinin bağlı olduğu meslek odaları veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler aracılığı ile elektronik ortamda gönderebilirler.
Verginin Ödenme Zamanı;
1. İlgili yılın kazançlarına ilişkin olarak verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi iki eşit taksitte ödenecek olup; birinci taksidin 28 Şubat 2019 tarihine kadar, ikinci taksitin ise 30 Haziran 2019 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.
1. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde Mart ayı içerisinde verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecektir.
Verginin Ödenme Yeri;
Vergi; Vergi tahsiline yetkili olan banka şubelerine, bağlı bulunulan vergi dairesine ve bağlı bulunulan vergi dairesinin bildirilmesi şartı ile herhangi bir vergi dairesine ödenebilir.
Seval ŞENTÜRK
Basit usulde ticari kazanç nedir?
Bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır.
1. Basit usulde gelir vergisine tabi olan mükellefler,
2. Gerçek usulde gelir vergisine tabi olan mükellefler,
Kanun ile basit usule tabi bulunan mükelleflere, gerçek usule tabi mükelleflerden farklı bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Basit usulde vergilendirmenin sağladığı kolaylıklar şunlardır: Defter tutulmaz. Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez. Geçici vergi ödenmez, buna ilişkin beyanname verilmez ve bildirimde bulunulmaz.Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz. Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.Ticari kazançlarına yıllık 8.000 TL indirim yapılmaktadır.Engellilik indiriminden faydalanabilirler. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu 47 ve 48. Maddelerde Basit Usule tabi olmanın şartları sayılmıştır. Bunlar Genel ve Özel Şartlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ancak yukarda saydığımız kolaylıklardan yararlanabilmek için Genel ve özel şartlara topluca sahip olmak gerekir. Bu Şartlar:
Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları:
1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak,
2. İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde; 2018 takvim yılı için 7.400-TL, diğer yerlerde; 2018 takvim yılı için 4.900TL’yi aşmamak,
3. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak,
Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları;
1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının; 2018 takvim yılı için100.000 TL veya yıllık satışları tutarının 2018 takvim yılı için 148.000TL’yi aşmaması
2. Hizmet işleri ile uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hâsılatının; 2018 takvim yılı için 49.000 TL’yi aşmaması
3. Hem alım satım hem de hizmet işlerinin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının; 2018 yılı için 100.000 TL’ yi aşmaması gerekmektedir.
Ortaklıklarda Basit Usule Tabi Olmanın Şartlarına, Basit Usulden Gerçek Usule geçişlere değinirsek; Ortaklıkların basit usule tabi olup olmadığının tespitinde, iş hacmi ölçüleri ile yıllık kira bedelleri toplu olarak dikkate alınır. Ortaklıklarda, ortakların birinin gerçek usule tabi olması diğer ortakları da gerçek usule tabi hale getirir. Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen yıllık kira bedeli ve iş hacmi ölçüleri toplu olarak değerlendirilir. Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir. Her durumda değişiklik olabilmesi için ilgili vergi dairesine dilekçe ile izleyen yılın Ocak ayının başından otuz birinci günü akşamına kadar başvuru yapılabilir. Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybeden mükellefler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Diğer taraftan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesi kapsamındaki faaliyetlere başlayan mükellefler, bu faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren gerçek usulde vergilendirilecek olup, ticari kazançlarının basit usulde tespit edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Yapılan denetimlerde basit usul mükelleflerden sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler basit usulden yararlanamazlar. Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ tarihini takip eden aybaşından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
Basit Usulde Belge ve Beyan Yükümlülükleri
Öncelikle defter beyan sistemi ne demektir kısaca açıklayalım: Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Sistemdir. Defter beyan sistemine kayıtlı olan mükellefler kayıtlarını, üçer aylık dönemler itibariyle defter beyan sistemi üzerinden yapmaları gerekir. Üçer aylık dönemlere ilişkin kayıtlar, üç aylık dönemin kapanmasını takip eden ayın son gününe kadar yapılmalıdır. Defter-Beyan Sisteminin uygulanmaya başlanmasından sonra mükellefiyet tesis ettiren ve söz konusu Sistemi kullanmak zorunda olan basit usule tabi mükellefler kendileri veya aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş günün mesai saati sonuna kadar ilgili vergi dairesine başvuru yapacaklardır.
Belge Temini;
1. Basit usule tabi mükelleflerin kullandıkları belgeler ve zarflar sadece Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) tarafından bastırılmaktadır.
2. Bu mükelleflerin kayıtları ister odalar bünyesinde oluşturulan muhasebe bürolarında tutulsun, ister kendileri tarafından tutulsun, kullanılacak belgeler bağlı oldukları oda veya birlikten temin edilecektir.
3. Mükelleflerin bulunduğu yerde bağlı oldukları oda veya birlik yoksa veya bulunduğu yerde bağlı olacağı oda veya birlik kurulmamış ise; en yakın oda veya birliğe veya karma odaya kayıt yaptıracaklardır. Belgelerini de kayıt yaptırdığı bu odadan temin edeceklerdir.
4. Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunup, meslek odalarına üye kayıtları yapılamayan, traktörle nakliyecilik yapanlar, hususi oto ile ticari faaliyette bulunanlar, biçerdöver işletmecileri ile inşaat ustaları gibi mükellefler, kullanacakları belgeleri ikinci sınıf tüccarların tabi oldukları esaslar çerçevesinde anlaşmalı matbaalara bastırmak veya noterlere tasdik ettirmek suretiyle temin edebilecekleri gibi diledikleri takdirde faaliyette bulundukları yerdeki herhangi bir oda veya birlikten de temin edebileceklerdir.
Basit Usule Tabi Mükellefler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Verilme Zamanı ve Yeri;
Geliri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan oluşan mükellefler, İlgili yılın 1-25 Şubat arası yıllık beyannamelerini kayıtlı bulundukları vergi dairesine verirler. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde ilgili yıla ait kazançlarına ilişkin yıllık beyanname İlgili yılın 1-25 Mart arasında verilir. Beyanname, kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir. Beyanname elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir. Beyanname kayıtlı posta (taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) kurye vb.) ile gönderildiğinde, zarfın üzerine PTT tarafından tatbik edilen kabul tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir. Beyanname kayıtsız (adi) posta ile gönderilmiş veya özel dağıtım şirketleri tarafından getirilmiş ise vergi dairesi evrak kayıt tarihi beyannamenin veriliş tarihi olarak kabul edilecektir. Mükellefler beyannamelerini, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış olan, basit usul mükelleflerinin bağlı olduğu meslek odaları veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler aracılığı ile elektronik ortamda gönderebilirler.
Verginin Ödenme Zamanı;
1. İlgili yılın kazançlarına ilişkin olarak verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi iki eşit taksitte ödenecek olup; birinci taksidin 28 Şubat 2019 tarihine kadar, ikinci taksitin ise 30 Haziran 2019 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.
1. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde Mart ayı içerisinde verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecektir.
Verginin Ödenme Yeri;
Vergi; Vergi tahsiline yetkili olan banka şubelerine, bağlı bulunulan vergi dairesine ve bağlı bulunulan vergi dairesinin bildirilmesi şartı ile herhangi bir vergi dairesine ödenebilir.
Seval ŞENTÜRK
Bu iletiye yanıt yazılmamış!
İlk yazan siz olun!
İlk yazan siz olun!